نام مسئول هسته: محسن توکّلی ورزنه

دانشکده مرتبط: الهیات و معارف اهل البیت (ع)-فنی و مهندسی-مهندسی کامپیوتر-علوم تربیتی و روانشناسی

تیم راهبری هسته:

دانشجویان تحت راهنمایی تیم راهبری هسته (با موضوع پروپوزال مصوب در راستای برنامه پژوهشی هسته):

پژوهشگران پسادکترا یا دستیار پژوهشی (کنونی) با منابع خارج از دانشگاه مانند صندوق حمایت از پژوهشگران یا بنیاد ملی نخبگان و غیره

برنامه پژوهشی هسته:

قرآن کریم به عنوان آخرین و جامع­ترین نسخه­ی شفابخش الهی برای هدایت بشر نازل شده است. این نسخه­ی شفا بخش بدون اینکه باطلی در آن راه یافته باشد، به شهادت خود،یک زبان روشن و قابل تعلیم و تعلم است. این زبان به شهادت معصومین (ع) دارای لایه­ای شبیه سایر زبان­ها با تمام نمودهای آن برای عموم مردم است. این رهیافت، الهام بخش این است که قرآن کریم را باید در ابتدای امر به عنوان یک زبان همچون سایر زبان­ها آموزش داد.

امروزه آموزگاران زبان، به ویژه با گسترش علم زبان­شناسی، به روش­های کامل­تری غیر از روش قاعده و ترجمه برای آموزش زبان دست یافته­اند.آموزش زبان به روش ارتباطی (communicative language teaching) کامل­ترین و شناخته شده­ترین روش برای آموزش یک زبان در عرصه­ی بین الملل است که معمولا کتابها و نرم افزارهای زبان از همه یا بخشی از آن برای آموزش زبان بهره می­گیرند. بنا بر این، امروزه کامل­ترین روش آموزش قرآن کریم برای عموم، می­تواند همان روش CLT باشد. مسئول این هسته قبلا این روش را در طرحی به نام چشمه­ی زندگی (آموزش قرآن به مثابه یک زبان) تجربه کرده و نمود عینی آن را در قالب کتابی به همین نام عرضه کرده است. پژوهشگر در طول انجام این طرح به این نکته دست یافت که کتاب چشمه­ی زندگی برای دستیابی به موفقیت علاوه بر نشر مکتوب باید دارای ابزارهای آموزشی و کمک آموزشی در فضای دیجیتال باشد. این هسته­­ی پژوهی به جهت تحقق این هدف تشکیل شده است و برونداد آن تولید یک سامانه آموزشی دیجیتال برای قرآن کریم به مثابه­ی یک زبان و در راستای تحقق اولویت پژوهشی «علوم انسانی دیجیتال» است. ضمن اینکه به خاطر رویکرد نوآورانه و جامع به موضوعات نظری و عملی قرآنی در این طرح و گستردگی مخاطبان آن در سطح جامعه و داشتن استانداردهای لازم برای ترجمه و عرضه در سطح بین المللی می­تواند به «سلامت معنوی جامعه» و «قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» کمک کند.

امروزه پس از گذشت حدود ۴۵ سال از انقلاب اسلامی ایران که بیش از همه، ماهیتی فرهنگی و اسلامی دارد و با اذعان به اینکه قرآن کریم سرچشمه­ی اصلی هدایت فرهنگی یک جامعه­ی اسلامی است، و با تجربه­ی انواع سلیقه­ها در امر آموزش و ترویج قرآن کریم و با توجه به چشم امیدی که مسلمانان جهان به ایران اسلامی دارند، نیازمند طرح­هایی هستیم که اولا دارای جامعیت بوده و همه­ی انواع مهارت­های قرآنی را در بر بگیرد و ثانیا متناسب با نیازهای عصر جدید و کاملا نوآورانه باشد و ثالثا از روش­های شناخته شده­ای پیروی کند که در عرصه­ی بین المللی قابلیت ترجمه و عرضه داشته باشد. برنامه­ی پژوهشی این هسته هر سه ویژگی را دارد و با نوآوری در زمینه­ی آموزش قرآن کریم و جامعیت در آموزش همه­ی مهارت­های ضروری قرآنی و با یک روش شناخته شده­ی زبانی (CLT) امر آموزش قرآن کریم را برای عموم جامعه­ی قرآنی ایرانی به عهده می­گیرد. این روش آموزش قرآنی و محصول فناورانه­ی آن می­تواند یک الگوی آموزشی قرآنی جامع برای مردم سایر کشورها به زبان­های مختلف در آینده باشد.

§ برنامه سال اول:

- مطالعه در مورد سامانه­ها، نرم­افزارها و اپلیکیشن­های آموزش زبان

- واکاوی فیش­های کتاب چشمه­ی زندگی شامل دستور زبان، واژگان، قواعد آوایی زبان، پاراگراف­های قرآنی و موضوعات آن­ها،

بخش­های آماده شده برای شنیدن و بخش­های شناخت بهتر قرآن

- استاندارد سازی تمارین بخش­های مختلف کتاب چشمه­ی زندگی برای آموزش­های الکترونیکی

- آماده سازی بخش­های صوتی آموزش قرآن کریم به روش CLT

- آماده سازی نقشه­ی راه سامانه­ی دیجیتال آموزش قرآن کریم به روش CLT

- برنامه نویسی سامانه­ی دیجیتالی آموزش قرآن کریم به روش CLT

§ برنامه سال دوم:

- آماده سازی سامانه­ی دیجیتالی آموزش قرآن کریم به روش CLT، بازخورد گیری و ویراستاری آن

- مطالعه در مورد واژگان حسّی قرآن کریم و ایجاد دسته­های مختلف مفردات قرآنی بر اساس موضوعات

- تصویرسازی واژگان حسی قرآن کریم به کمک تصویرسازان و هوش مصنوعی

- تألیف فرهنگ واژگان تصویری قرآن کریم

- چاپ و نشر فرهنگ واژگان تصویری قرآن کریم

§ برنامه سال سوم:

- مطالعه در مورد روش­ معجم نگاری آموزشی و فرهنگ­های دیجیتال آموزشی واژگان انگلیسی همچون فرهنگ لانگمن

- آماده سازی نقشه­ی راه نرم افزار یا سامانه­­ی دیجیتال «فرهنگ واژگان قرآن کریم دانشگاه اصفهان»

- فراهم سازی بخشی از محتوای نرم افزار «فرهنگ واژگان قرآن کریم دانشگاه اصفهان»

- برنامه نویسی نرم افزار یا سامانه­ی دیجیتال «فرهنگ واژگان قرآن کریم دانشگاه اصفهان»

- آماده سازی نرم افزار یا سامانه­ی دیجیتال «فرهنگ واژگان قرآن کریم دانشگاه اصفهان»

با توجه به موجود بودن منابع پژوهشی لازم برای این هسته و وجود تخصص­های لازم در دانشگاه و تجربه­ی تیم راهبری این هسته، دست یافتن به برون دادهای این پژوهش ممکن است. ضمن اینکه با توجه به ضروری بودن موضوع این پژوهش برای نهادها و مراکز برون دانشگاهی امید است که بتوان برای این هسته طرح­های برون دانشگاهی جذب کرد و هزینه­ی آن قابل تأمین است. همانطور که مسئول این هسته در سال ۱۳۹۵ قراردی به مبلغ ۴۹۰ میلیون ریال با مرکز هماهنگی و توسعه­ی پژوهش و آموزش عالی قرانی کشور برای پژوهش در زمینه­ی آموزش قرآن کریم به مثابه یک زبان، و در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲برای تربیت مربی آموزش قرآن کریم به مثابه یک زبان و همایش سلامت معنوی در نهج البلاغه جمعا مبلغ ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال جذب کرد. ضمنا به جهت پیشبرد مسأله­ی پژوهشی این هسته، «مؤسسه­ی دانش بنیان چشمه­ی زلال زندگی» پیشنهاد می­شود که در کارفرینی برای دانشجویان رشته­ها­ی قرآن و حدیث، آموزش زبان عربی و آموزش زبان انگلیسی، علوم تربیتی و نرم افزار مؤثر است. قابل ذکر است که متقاضیان محصولات این هسته­ی پژوهشی می­توانند بسته به نوع پیشنهاده­ها، یک یا چند مورد از موارد زیر باشند:

۱- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (کانون­های فرهنگی ـ هنری مساجد و مؤسّسه­های فرهنگی قرآن و عترت)

۲- وزارت آموزش و پرورش (گروه تدوین کتب درسی و دارالقرآن های وابسته به وزارت مذکور)

۳- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (معاونت فرهنگی)

۴- وزارت ورزش و جوانان (هسته­های فرهنگی)

۵- شورای عالی قرآن

۶- سازمان اوقاف و امور خیریه

۷- دفتر تبلیغات اسلامی حوزه­ی علمیه قم

۸- سازمان دارالقرآن الکریم وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی.

۹- سازمان­های عقیدتی نهاد­های وابسته به وزرات دفاع

۱۰- روابط عمومی سازمان­ها و ادارات گوناگون